Zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, do zadań organów nadzoru budowlanego należy:
-
kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego,
-
kontrola działania organów administracji architektoniczno-budowlanej,
-
badanie przyczyn powstania katastrof budowlanych, współdziałanie z organami kontroli państwowej.
Kompetencje organu nadzoru budowlanego, jakim jest Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego, sprowadzają się w do działań z zakresu inspekcji i kontroli tak w zakresie prawidłowości przebiegu procesu budowlanego, jak i utrzymania obiektów budowlanych. Wykonywanie zadań i kompetencji przez powiatowego inspektora, wynikających ze sprawowania przez niego funkcji organu nadzoru budowlanego pierwszej instancji, zapewnia kierowany przez niego inspektorat.
Do właściwości Powiatowego iIspektora Nadzoru Budowlanego jako organu nadzoru budowlanego pierwszej instancji należą wyłącznie zadania i kompetencje określone w art. 83 ust 1 Prawa budowlanego, tj.:
-
przyjmowanie zawiadomień o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę i zgłoszenie budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a, 2b i 19a, lub zgłoszenie przebudowy, o której mowa w art. 29 ust. 2 pkt 1b ustawy Prawo budowlane,
-
kontrola budów w zakresie:
-
zgodności wykonywanych robót budowlanych z zatwierdzonym projektem budowlanym i warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na budowę oraz z przepisami prawa budowlanego;
-
stosowania na budowach wyrobów budowlanych dopuszczonych do obrotu i stosowania w budownictwie,
-
likwidacja i legalizacja samowoli budowlanych (budowa, rozbiórka, wykonywanie robót budowlanych, zmiana sposobu użytkowania bez zgłoszenia właściwemu organowi),
-
wstrzymywanie robót budowlanych wykonywanych bez pozwolenia na budowę lub niezgodnie z pozwoleniem bądź przepisami,
-
nakaz wykonania określonych czynności przez inwestora w celu zalegalizowania robót budowlanych, pozwolenie na wznowienie wstrzymanych robót, ale także nakaz rozbiórki obiektu budowlanego lub jego części w razie niepodporządkowania się wcześniej wydanym nakazom,
-
przyjmowanie zawiadomień o zakończeniu budowy obiektów budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę albo zgłoszenie budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a i 19a,
-
wydawanie decyzji na użytkowanie obiektów budowlanych, dla których jest to wymagane,
-
przeprowadzanie kontroli obowiązkowych zakończonych budów obiektów budowlanych,
-
kontrola utrzymania obiektów budowlanych,
-
nakaz usunięcia stwierdzonych w obiekcie budowlanym nieprawidłowości,
-
nakaz rozbiórki obiektu nieużytkowanego lub niewykończonego i nienadającego się do odbudowy, remontu lub wykończenia,
-
nakaz opróżnienia budynku grożącego bezpośrednio zawaleniem bądź usunięcia istniejącego w obiekcie budowlanym zagrożenia,
-
przyjęcie zawiadomienia o stanie zagrożenia w obiekcie budowlanym,
-
badanie przyczyn powstawania katastrof budowlanych,
-
prowadzenie postępowań wyjaśniających i składanie wniosków o ukaranie z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie,
-
współdziałanie z organami administracji architektoniczno-budowlanej,
-
współpraca z innymi organami z terenu powiatu.
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego lub osoby działające z jego upoważnienia, realizując swoje obowiązki, mają prawo:
-
wstępu do obiektu budowlanego a także na teren budowy czy zakładu pracy,
-
żądania od uczestników procesu budowlanego, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, informacji lub udostępnienia dokumentów związanych z prowadzeniem robót, przekazywaniem obiektu budowlanego do użytkowania, utrzymaniem i użytkowaniem obiektu budowlanego, świadczących o dopuszczeniu wyrobu budowlanego do obrotu albo jednostkowego zastosowania w budownictwie.
Organem wyższego stopnia w stosunku do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego jest Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego.